Tabletlərin uşaqların yuxusuna təsiri

08:51 - 24 Noyabr 2025 - DİGƏR

Geniş şəkildə tablet və smartfonlardan gələn mavi işığın melatonin istehsalını azaltdığı və yuxunu pozduğuna inanılır. Lakin, Ruhr-Bohum Universitetinin (Almaniya) yeni bir araşdırması göstərib ki, kiçik uşaqlarda bu təsir əvvəllər düşünüləndən xeyli zəif ola bilər.

Ucnoqta.az xəbər verir ki, tədqiqat universitetin elmi jurnalı olan Rubin-də dərc edilib.
Tədqiqatçılar qrupu 15 aydan 24 aya qədər uşaqları olan 32 ailə ilə evdə təcrübə aparıb. Məqsəd, eyni hekayəni kağız kitabda oxumaqla müqayisədə tabletdə cizgi filmlərinə baxmağın melatonin istehsalına və yuxu keyfiyyətinə mənfi təsir edib-etmədiyini yoxlamaq idi. Uşaqlara yuxu hərəkətlərini qeyd edən cihazlar verildi və melatonin səviyyələri tüpürcək nümunələri ilə ölçüldü.

Alimlər tabletlərdən gələn mavi işığın melatonin istehsalını yavaşlatacağını gözləyirdilər. Lakin məlumatlar hər iki vəziyyətdə hormonda eyni artım göstərdi. Həmçinin yuxuya getmə sürətində, müddətində və ya yuxunun keyfiyyətində heç bir fərq yox idi.

Müəlliflər əvvəlki tədqiqatların qarışıq nəticələr verdiyini vurğulayırlar: bəzi tədqiqatlar ekranların yuxu hormonlarına təsirini sənədləşdirib, digərləri isə etməyib. Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı hələ də körpələrdə və uşaqlarda, xüsusən də axşam saatlarında ekran vaxtını məhdudlaşdırmağı tövsiyə edir.

Tədqiqatçılar xəbərdarlıq edirlər ki, digər amillər də yuxuya təsir edə bilər, o cümlədən çox parlaq və ya stimullaşdırıcı videolar, valideynlərin olmaması və ümumi işıq miqdarı.
Layihənin bir hissəsi olaraq, komanda həmçinin yatmazdan əvvəl cizgi filmlərinə baxmağın ertəsi gün öyrənməyə və yaradıcılığa təsir edib-etmədiyini araşdırdı. İlkin məlumatlarda heç bir əhəmiyyətli mənfi təsir aşkar edilmədi, lakin təhlillər davam edir.

Alimlər inanırlar ki, işıq mənbələrindəki və gündəlik iş rejimindəki dəyişiklikləri nəzərə almaq üçün təbii şəraitdə - laboratoriyalarda deyil, evdə - daha çox tədqiqat aparılmalıdır. Bu vaxt tədqiqatçılar valideynləri mülayim davranmağa çağırırlar: mövcud məlumatlara görə, qısa axşam seansları yuxuya əhəmiyyətli dərəcədə təsir göstərmir, lakin uzunmüddətli təsirlər hələ müəyyən edilməmişdir.
 

Xəbər xətti