Ucnoqta.az
www.ucnoqta.az

Boz saçlar barədə narahat olmayın: Gözlənilməz funksiyası aşkarlanıb

06:44 - 26 Dekabr 2025 tarixində dərc olunub.

Boz saçlar qocalmanın qaçılmaz bir əlamətidir.
Bu, ötən illərin və onları müşayiət edən bütün bədən dəyişikliklərinin vizual xatırlatmasıdır.

Ucnoqta.az xəbər verir ki, lakin yeni elmi tədqiqatlar bu hekayəni şübhə altına alır və başımızdakı gümüş tellərin bədənimizin xərçəngə qarşı mürəkkəb müdafiəsinin xarici əlaməti ola biləcəyini ortaya qoyur.

“The International”a görə, bir araşdırma saçlarımızda piqment itkisi ilə ölümcül xərçənglərin qarşısını ala biləcək mexanizmlər arasında təəccüblü bir əlaqə aşkar edib.
Qeyd olunur ki, bu kəşfin mərkəzində melanosit kök hüceyrələri dayanır. Bu hüceyrələr saç follikullarının dərinliyində yerləşir və saç və dəri rəngindən məsul olan piqment istehsal edən hüceyrələr olan melanositlər üçün su anbarı rolunu oynayır.

"Normal şəraitdə melanosit kök hüceyrələri bu piqment istehsal edən hüceyrələri tsiklik regenerasiya yolu ilə bərpa edir. Bu proses saç böyüməsi və tökülməsinin təbii dövrləri ilə sinxron şəkildə təkrarlanan fəaliyyət, istirahət və yenilənmə mərhələləri ilə xarakterizə olunur. Bu, həyatımızın əksər hissəsində davamlı piqment tədarükünü və beləliklə, canlı saç rəngini təmin edir".

Lakin hər gün hüceyrələrimiz ultrabənövşəyi şüalanma, kimyəvi təsir və hətta öz hüceyrə metabolizmamız kimi mənbələrdən öz DNT-lərinə hücumlara məruz qalırlar. Bu hüceyrə zədələnməsi həm yaşlanmaya, həm də melanoma kimi xərçəngin inkişaf riskinə səbəb olur.
Yeni bir araşdırma, melanosit kök hüceyrələrinin ikiqat zəncirli qırılmalar adlanan DNT zədələnməsinə məruz qaldıqda nə baş verdiyinə işıq salır.
Qeyd olunur ki, bu baş verdikdə, melanosit kök hüceyrələri "senodifferensiasiya" adlanan bir prosesdən keçə bilər. Əsasən, bu, kök hüceyrələrin dönməz şəkildə piqment hüceyrələrinə çevrilməsi və sonra kök hüceyrə hovuzundan yox olması və tədricən boz saçların görünməsinə səbəb olması deməkdir.
"Bu qoruyucu proses hüceyrələrin bir-biri ilə ünsiyyət qurmasına imkan verən daxili siqnal yolları ilə sıx şəkildə tənzimlənir. Bu yetkin hüceyrələri kök hüceyrə populyasiyasından çıxarmaqla, xərçəngin inkişafına kömək edə biləcək genetik mutasiyaların və ya DNT dəyişikliklərinin toplanması və potensial yayılmasının qarşısı alınır. Müəyyən mənada, hər ağ saç bədən fədakarlığının kiçik bir qələbəsidir: hüceyrə bədxassəli olmaq riskini ödəməkdənsə, yox olmağı seçir".

Müəllif: Ucnoqta.az redaksiyası