Ucnoqta.az
www.ucnoqta.az

Xəzər dənizinin səviyyəsi rekord səviyyəyə enib

07:47 - 21 İyul 2025 tarixində dərc olunub.

Xəzər dənizinin səviyyəsi bütün müşahidə dövrü ərzində minimumdan aşağı düşüb. Dəniz səviyyəsinin aşağı düşməsi Rusiya və Qazaxıstanın sahillərini yuyan ən dayaz şimal hissəsində özünü göstərir.

Ucnoqta.az xəbər verir ki, bu barədə TASS-a Xəzər Elmi-Tədqiqat Balıqçılıq İnstitutunun (CaspNIRKh) Volqa-Xəzər bölməsindən məlumat verilib. Xəzər dənizinin səviyyəsinin azalması 90-cı illərin ortalarından müşahidə olunur, 2020-ci ildən isə səviyyə təxminən 0,8 m azalıb. Azalma dənizdə əsas su mənbəyi olan Volqanın illik axınının azalması fonunda baş verib.

Şirin su axınının azalması davam edir. "Hazırda Xəzər dənizinin səviyyəsi instrumental müşahidələrin aparıldığı bütün dövr ərzində minimum səviyyədən aşağı düşüb: Baltikyanı hündürlük sisteminə görə bu, mənfi 29 m-dən azdır. Dəniz səviyyəsinin azalması Rusiya və Qazaxıstan sahillərini yuyan ən dayaz şimal hissəsində daha çox əks olunur.
Məhz burada geri çəkilən Xəzər dənizinin dibinin əhəmiyyətli hissələrini açır. Və burada canlı orqanizmlərin ən sıx məskunlaşdığı ərazilər yerləşir. Dənizin sahəsinin azalması onlara mənfi təsir göstərir”, - deyə filialdan bildirilib.

Qeyd olunur ki, Xəzər dənizində suyun səviyyəsinin aşağı düşməsi prosesi çay sularının, ilk növbədə, Xəzər dənizinə çay axınının 80 faizini və su balansının ümumi daxil olan hissəsinin təxminən 64 faizini təşkil edən Volqa çayının axınının azalması ilə əlaqədardır.
Son 4 il Volqanın illik axınının kiçik həcmləri ilə xarakterizə olunur, 210 ilə 232 kubmetr arasındadır ki, bu da orta uzunmüddətli dəyərdən (təxminən 250 kubmetr) əhəmiyyətli dərəcədə aşağıdır.
Həmçinin, atmosferdə istixana qazlarının artması səbəbindən temperatur yüksəlir, bu da suyun dəniz və çayların səthindən daha tez buxarlanması deməkdir. Bundan əlavə, insanlar suvarma üçün sudan fəal şəkildə istifadə edirlər, Xəzər dənizini qidalandıran çaylardan sənaye və mənzil-kommunal sektorunun tələbatı artır.

Müəllif: Ucnoqta.az redaksiyası