Niyə Yer kürəsində səma mavi, kosmosda isə qara rəngdədir: Sizi təəccübləndirəcək

09:21 - 12 Noyabr 2025 - Cəmiyyət

Məntiqi bir sual yarana bilər: əgər ulduzlar bu qədər parlaqdırsa, onda niyə kosmos qara rəngdədir?

Ucnoqta.az xəbər verir ki, planetimiz, bütövlükdə kosmos kimi, hələ cavabları tapılmayan sirrlərlə doludur. Məsələn, elm adamları kosmosdan sirli siqnalı kimin göndərdiyini və digər həyat formalarının mövcud olub-olmadığını anlamağa çalışırlar.

Lakin elm adamları varlığımızın bəzi aspektlərini izah edə biliblər. Yer kürəsinin ətrafındakı fəza olduqca qaranlıq olduğu halda, səmanın niyə mavi olduğunu heç düşünmüsünüzmü?
Fizika baxımından səma niyə mavidir
İngilis alimi Lord Reyli səmanın niyə mavi olduğunu qismən izah edən ilk şəxs olub. Bu, 1870-ci illərdə baş verib. Fizika düsturlarına və mürəkkəb anlayışlara dərindən baxmadan NASA bu fenomeni kifayət qədər sadə dildə izah edib.

Günəşdən gələn işığın ağ göründüyünü düşünə bilərik, amma əslində o, göy qurşağının bütün rənglərindən ibarətdir. Günəş işığı Yer atmosferinə çatdıqda, havadakı bütün qazlar və hissəciklər tərəfindən hər tərəfə səpələnir.

"Mavi işıq digər rənglərdən daha çox səpələnir, çünki daha qısa və daha kiçik dalğa uzunluqlarında yayılır. Buna görə də əksər vaxt mavi səma görürük", - deyə alimlər bildirirlər.
Niyə gündüzlər səma mavi, gecələr isə qara olur?
Artıq səmanı niyə öyrəşdiyimiz kimi gördüyümüzü anlamışıq. Bəs niyə gündüzlər səma mavi, gecələr isə qara olur?
Yer kürəsinin təkcə Günəş ətrafında deyil, həm də öz oxu ətrafında fırlandığı heç kimə sirr deyil. Günəş üfüqün altında olduqda, onun işığı artıq üstümüzdəki atmosferi işıqlandırmır.

Buna görə də, səpələnəcək heç nə yoxdur və atmosferin özü parıldamır. Buna görə də gecə səmasını yalnız ay və ulduzların təbii işığı ilə işıqlandırılan qaranlıq görürük.
Amma məntiqi bir sual yarana bilər: əgər ulduzlar bu qədər parlaqdırsa, niyə kosmos qaradır? 
Niyə kosmos qaradır - elmin dediyi
Kosmosun günəş işığını əks etdirmək və səpmək üçün atmosferi yoxdur, deyə Union Universiteti izah edir. Vakuum olduğu üçün Yer kürəsində bu prosesdə iştirak edən hava, toz və ya digər hissəciklər yoxdur.

İşıq ulduzlardan və qalaktikalardan gəlir, lakin onlar bir-birindən çox böyük məsafələrdə yerləşirlər və aralarında qaranlıq var. Kosmosun qara olmasının bir səbəbi də budur.
Bundan əlavə, kainat genişlənir və uzaq obyektlərdən gələn işıq insan gözü üçün sadəcə görünməyən bir diapazonda qalır. Bu effekt Doppler sürüşməsi adlanır.
Buna görə də, işığın Yerə çatmaq üçün kifayət qədər vaxtı olsa belə, ən uzaq ulduzlardan gələn işığı öz gözlərinizlə görə bilməzsiniz. Space.com yazır ki, gecə səması tamamilə işıqlandırılmayacaq.

Alimlər inanırlar ki, nəticədə bütün ulduzlar qaralacaq - Günəş kimi ulduzlar yalnız təxminən 10 milyard il yaşayır. Trilyonlarla ildən sonra kainatın qaranlığa qərq olacağı gözlənilir. Bu uzaq gələcəkdə orada yalnız ulduzların və qara dəliklərin qalıqları mövcud olacaq.

Xəbər xətti